इतिहासाचॆ आंग्णांतु... सारस्वत
हिंदूस्थानांतु आश्शिलॆ जाति वैषम्य आनि राजकीयाचॆ मुनापो घेव्नु पोर्चुगीस व्यारु कॊरचॆ नॆवनान भित्तरि रिग्गूनु, गट्टूळ जात्ता वॊच्चुनु क्रि.श. १५१० इस्वॆंतु गोंय जिक्कूनु घॆत्ताति. तॆद्दना सारस्वत लोकालॆ परिस्थिति काय्लि दाकूनु रान्निक पळ्ळिल वरि जात्ता. अपार हिंसा, अमानवीय क्रौर्य, बर्बर दौर्जन्याचॆ मतांतर ऎद्रसूचॆ कष्ट तांका आय्लॆ. सासष्ठि आनि तीसवाडिंतु आश्शिलॆ देवुळ एक्केक जाव्नु द्वंस कोर्नु थंयि चर्च् बांदताति. देवुळांतु आश्शिलॆ अमूल्य रुप्पॆ, बांगार, वज्र, वैडूर्य पूरा लूटि कोर्नु मच्वेरि पोर्चुगल्लाक दाडताति. बाय्लमन्शॆलॆ आंगा वय्रि आस्सुचॆ आभरण, दागीन वरेक उप्पूनु घॆत्ताति. मतांतराचॆ अतिरेक अंतू सांगचाक जाय्नात्तिलॆ तित्तुलॆ जोर जात्ता. व्हरडीक, मूंजि इत्यादि धार्मिक विधि कॊरचाक नज्ज म्हॊणु निषेध घाल्लॆ. पोर्चुगीस रक्त-मांसानि शीत, उद्दाक अपवित्र करताति. गरीब, दुर्बल लोकांतु च्हड लोक मतांतर जाल्लिंति. मतांतर जावचाक नकार कॆल्लिल्या लोकालॆ आस्ति-पास्ति उप्पूनु घेव्नु, मतांतरि लोकांक वांटिलॆ. आनि सर्कारि नौकरिचान तांका काड्नु घाल्लॆ. १५६० इस्वॆंतु एक फर्मान काड्नु गोय्चॆ लोकानि एक मैन्या भित्तरि मतांतर पाव्का, नातलेरि एक मैन्या भित्तरि गोंय सोड्नु वच्चुका म्हळ्ळॆ. हाज्जेन केळोसिंतु आश्शिलॆ कवळॆ मठ(तॆद्दना सारस्वतांक हे एक्कचि गुरुपीठ आश्शिलॆ)दुष्ट लोकालॆ कुकृत्य दाकूनु आघात पाव्लॆ. मुखारि मठग्रामांतु(मडगांव) स्थापन जालेलॆ मठ वरेक आघाताक शिर्कलॆ, हाज्जेन त्या मठ गोंय्चान बाय्रि भट्कळांतु स्थापन कॆल्लॆ.
अस्सलॆ संकष्टाचॆ वेळ्यारि जाल्यारिचि सारस्वत लोक पोर्चुगीसालॆ दुराक्रमाचॆ भयि आनि मतांतराचॆ अमिषाक बलि जायनाशि, चाणाक्षपणान कुटुंब समेत वलसा वच्चॆ तीर्मान घॆत्ताति. ताज्ज बरशि तांगॆलॆ कुलदेवु, पूजा सामानु, धार्मिक साहित्य इत्यादि जागृतेन घेव्नु वच्चॆक विसर्नाति. कॆलव लोक समुद्र वाट्टेरि करावळि प्रदेश जालेलॆ कारवार, अंकोला, कुमटा, हॊन्नावर, भट्कळ, बसरूरु, गंगॊळ्ळि, मुल्कि, मंगळूरु आनि केरळाचॆ मंजेश्वर, कॊच्चिक घॆल्लॆं. आनि थॊडॆ लोक आय्यिलॆ दुःख, दुम्मान, गीळ्नु पोंडा, काणकोण, सोंदा, बीळगि इत्यादि प्रदेशाक वच्चुनु राब्लिंति. तॆद्दना करावळिंतु रायभार कर्ता आश्शिलॆ जैन मांडळीक, कॆळदि नायकानि हांका आश्रय दिल्लॆ. पय्लॆ त्या प्रदेशांतु वैदिक, पौरोहित्याक च्हड नजर घालेलॆ गौड सारस्वत लोक मागिरि खेति, व्यारु, वृत्ति कॊरचाक च्हड महत्व दिवचाक लाग्लॆ. तश्शि जाल्यारि संस्कृतिचॆ पाळ जालेलॆ संधि कॊरचॆ, स्तोत्रादि पठण विसर्नाशि चल्लोवनु घेव्नु आय्लिंति. कष्ट कालांतु, दुःस्थितिंतु आमगेलॆ म्हाल्गड्यानि दाखयिलॆ छल, दूरदर्षित्व, स्वाभिमान, स्वधर्माभिमान, भाषाभिमान दाकूनु मुखावैलॆ म्हळयारि आयचॆ पीळ्गिक समाजाचॆ अमूल्य संस्कृति, संस्कार ऊर्नु आयलॆ म्हणयेत. दुरदृष्ट म्हळ्यारि आजि आम्का सर्व सुख-सौलभ्य आसलेरि सैत मातृ भाषाभिमान, स्वधर्माभिमान ऊणॆ जात्ता आस्स. युवकारांक अंतू स्वधर्माचरणॆंतु खंचेयि नंबिगा जांवॊ शृद्धा नाशि जाल्ल्य्ला.
खेति, व्यापारोद्यमांतु बुड्डिलॆ सारस्वत आपणांगॆलॆ कार्यतत्परतॆन, वृत्ति कौशल्य, आनि चतुरतॆन तान्नि राब्बिलॆ जागॆंतु मॆळ्चॆ मीर्याकण इत्यादि उत्पन्न, काटन्, मसालॆ सामानु इत्यादि समुद्र वाट्टेरि पॆटैचॆ व्यारु मस्त जोरदारानि चॊलचाक लागलॆ. मुंबै, मंचॆस्टर्, लंडनांतु कुम्टा स्ट्रीट् म्हण्चॆ पद चाल्तिंतु आश्शिलॆ. बॊंबैचॆ बंदरांतु आन्निकॆ कुम्टा स्ट्रीट्, कारवार स्ट्रीट्, मंगळूर स्ट्रीट् म्हण्चॆ फलक पळेचाक मॆळ्ता.
सारस्वत लोक गोंय्चान विंगविंगड बगलेन वलसॆ वच्चुनु, थंचॆ लोका बरशि दूद-साक्रॆवरि मॆळावट् जात्ताति. तान्नि वाड्चॆ बरशि, थंचॆ स्थळिक लोकांक उदर्गति पावचाक अवकाश कोर्नु दिल्लिंति. श्रेयोभिवृद्धि पाव्का जाल्यारि बुद्धि, शिक्षण, चाणाक्षपण, योग्यता, कष्टसहिष्णु गुण, कार्यक्षमता, निष्ठा इत्यादि जाव्का म्हण्चॆ कोळ्नु तस्सलॆ गूण वाड्डोवनु घॆत्तिलॆ सबार सारस्वत लोक स्वातंत्र्य पय्लॆ आनि नंतर सबार उन्नत हुद्दॆ घॆत्तिलॆ आस्स. तांतु कॆलव लोकालॆ नांव सांका म्हळयारि १६५० दाकूनु १७३३ पर्यंत वांचिलॆ दि राम कामत् तांगॆलॆ स्मरण कोर्काचि पड्ता. तांका ईस्ट इंडिया कंपनीचॆ गुर्तु कोर्नु सराप म्हॊणु टंकशाळॆचॆ मुखेल जाव्नु, न्यायांग समिति सदस्य जाव्नु नेमणूकि करताति. तश्शीचि नारायण गणेश चंदावर्कर राष्ट्रीय कांग्रेसाचॆ लाहोर अधिवेशनाचॆ अध्यक्षपण घॆत्लॆ. बॊंबै विश्वविद्यालयाचॆ उपकुलपति जाव्नाश्शिलॆ विठ्ठल चंदावर्कर, संसदीय पटु जालेलॆ हुंडि विष्णु कामत, नाथ पै, रंगनाथ शॆणै, श्रीनिवास मल्य, बि.वैकुंठ बाळिगा, टि.ऎ.पै, दिनकर देसायि हांगॆलॆ पूरा नांव स्वातंत्र्य नंतर आनि राजकीय क्षेत्रांतु कॆद्नायि हुज्वाड्ता आस्ता. स्वातंत्र्य होराटांतु सैत मस्त सारस्वत लोक वांटॊ घॆत्ताति.
- रमाकांत नागेश शानभाग
- त्रिविक्रम बाबा पै. (कुंभापुर सारस्वत सौरभ) आर्यं हांगॆलॆ अवघात लोकार्पण
द्विभाषा साहिति आर्यं काव्यनामाचॆ श्री आर्.ऎम्.शेट्(आर्यं) शिरसि हांगॆलॆ १४चॆ साहित्य कृति “अवघात हाज्जॆ उग्तावण ता. १८-२-२०१४ दिवसु श्री केशवैन् स्मारक सभाभवनांतु चल्लॆ. कार्यक्रम कन्नड साहित्य परिषत्तु शिरसि आनि आर्यप्रकाशन शिरसि संयुक्त आश्तयारि चल्लॆ. उद्घाटक जाव्नु इतिहास संशोधक डा॥ ऎ.कॆ.शास्त्रि आय्यिलॆ. अध्यक्षता श्री मारिकांबा देव्ळाचॆ श्री वि.यु.पटगार आय्यिलॆ. सॊयरॆ जाव्नु पत्रकर्त श्री आशोक हास्यगार, प्राचार्य श्री कॆ.ऎस्.हॊस्मनि आय्यिलॆ. पत्रकर्त श्री कॆ. महेश तान्नि कृति परिचय कोर्नु दिल्लॆ. साहिति श्री आर्.ऎम्. शेट् तान्नि हे संदर्भारि उपस्थित व्हरलीलॆ.
हिंदूस्थानांतु आश्शिलॆ जाति वैषम्य आनि राजकीयाचॆ मुनापो घेव्नु पोर्चुगीस व्यारु कॊरचॆ नॆवनान भित्तरि रिग्गूनु, गट्टूळ जात्ता वॊच्चुनु क्रि.श. १५१० इस्वॆंतु गोंय जिक्कूनु घॆत्ताति. तॆद्दना सारस्वत लोकालॆ परिस्थिति काय्लि दाकूनु रान्निक पळ्ळिल वरि जात्ता. अपार हिंसा, अमानवीय क्रौर्य, बर्बर दौर्जन्याचॆ मतांतर ऎद्रसूचॆ कष्ट तांका आय्लॆ. सासष्ठि आनि तीसवाडिंतु आश्शिलॆ देवुळ एक्केक जाव्नु द्वंस कोर्नु थंयि चर्च् बांदताति. देवुळांतु आश्शिलॆ अमूल्य रुप्पॆ, बांगार, वज्र, वैडूर्य पूरा लूटि कोर्नु मच्वेरि पोर्चुगल्लाक दाडताति. बाय्लमन्शॆलॆ आंगा वय्रि आस्सुचॆ आभरण, दागीन वरेक उप्पूनु घॆत्ताति. मतांतराचॆ अतिरेक अंतू सांगचाक जाय्नात्तिलॆ तित्तुलॆ जोर जात्ता. व्हरडीक, मूंजि इत्यादि धार्मिक विधि कॊरचाक नज्ज म्हॊणु निषेध घाल्लॆ. पोर्चुगीस रक्त-मांसानि शीत, उद्दाक अपवित्र करताति. गरीब, दुर्बल लोकांतु च्हड लोक मतांतर जाल्लिंति. मतांतर जावचाक नकार कॆल्लिल्या लोकालॆ आस्ति-पास्ति उप्पूनु घेव्नु, मतांतरि लोकांक वांटिलॆ. आनि सर्कारि नौकरिचान तांका काड्नु घाल्लॆ. १५६० इस्वॆंतु एक फर्मान काड्नु गोय्चॆ लोकानि एक मैन्या भित्तरि मतांतर पाव्का, नातलेरि एक मैन्या भित्तरि गोंय सोड्नु वच्चुका म्हळ्ळॆ. हाज्जेन केळोसिंतु आश्शिलॆ कवळॆ मठ(तॆद्दना सारस्वतांक हे एक्कचि गुरुपीठ आश्शिलॆ)दुष्ट लोकालॆ कुकृत्य दाकूनु आघात पाव्लॆ. मुखारि मठग्रामांतु(मडगांव) स्थापन जालेलॆ मठ वरेक आघाताक शिर्कलॆ, हाज्जेन त्या मठ गोंय्चान बाय्रि भट्कळांतु स्थापन कॆल्लॆ.
अस्सलॆ संकष्टाचॆ वेळ्यारि जाल्यारिचि सारस्वत लोक पोर्चुगीसालॆ दुराक्रमाचॆ भयि आनि मतांतराचॆ अमिषाक बलि जायनाशि, चाणाक्षपणान कुटुंब समेत वलसा वच्चॆ तीर्मान घॆत्ताति. ताज्ज बरशि तांगॆलॆ कुलदेवु, पूजा सामानु, धार्मिक साहित्य इत्यादि जागृतेन घेव्नु वच्चॆक विसर्नाति. कॆलव लोक समुद्र वाट्टेरि करावळि प्रदेश जालेलॆ कारवार, अंकोला, कुमटा, हॊन्नावर, भट्कळ, बसरूरु, गंगॊळ्ळि, मुल्कि, मंगळूरु आनि केरळाचॆ मंजेश्वर, कॊच्चिक घॆल्लॆं. आनि थॊडॆ लोक आय्यिलॆ दुःख, दुम्मान, गीळ्नु पोंडा, काणकोण, सोंदा, बीळगि इत्यादि प्रदेशाक वच्चुनु राब्लिंति. तॆद्दना करावळिंतु रायभार कर्ता आश्शिलॆ जैन मांडळीक, कॆळदि नायकानि हांका आश्रय दिल्लॆ. पय्लॆ त्या प्रदेशांतु वैदिक, पौरोहित्याक च्हड नजर घालेलॆ गौड सारस्वत लोक मागिरि खेति, व्यारु, वृत्ति कॊरचाक च्हड महत्व दिवचाक लाग्लॆ. तश्शि जाल्यारि संस्कृतिचॆ पाळ जालेलॆ संधि कॊरचॆ, स्तोत्रादि पठण विसर्नाशि चल्लोवनु घेव्नु आय्लिंति. कष्ट कालांतु, दुःस्थितिंतु आमगेलॆ म्हाल्गड्यानि दाखयिलॆ छल, दूरदर्षित्व, स्वाभिमान, स्वधर्माभिमान, भाषाभिमान दाकूनु मुखावैलॆ म्हळयारि आयचॆ पीळ्गिक समाजाचॆ अमूल्य संस्कृति, संस्कार ऊर्नु आयलॆ म्हणयेत. दुरदृष्ट म्हळ्यारि आजि आम्का सर्व सुख-सौलभ्य आसलेरि सैत मातृ भाषाभिमान, स्वधर्माभिमान ऊणॆ जात्ता आस्स. युवकारांक अंतू स्वधर्माचरणॆंतु खंचेयि नंबिगा जांवॊ शृद्धा नाशि जाल्ल्य्ला.
खेति, व्यापारोद्यमांतु बुड्डिलॆ सारस्वत आपणांगॆलॆ कार्यतत्परतॆन, वृत्ति कौशल्य, आनि चतुरतॆन तान्नि राब्बिलॆ जागॆंतु मॆळ्चॆ मीर्याकण इत्यादि उत्पन्न, काटन्, मसालॆ सामानु इत्यादि समुद्र वाट्टेरि पॆटैचॆ व्यारु मस्त जोरदारानि चॊलचाक लागलॆ. मुंबै, मंचॆस्टर्, लंडनांतु कुम्टा स्ट्रीट् म्हण्चॆ पद चाल्तिंतु आश्शिलॆ. बॊंबैचॆ बंदरांतु आन्निकॆ कुम्टा स्ट्रीट्, कारवार स्ट्रीट्, मंगळूर स्ट्रीट् म्हण्चॆ फलक पळेचाक मॆळ्ता.
सारस्वत लोक गोंय्चान विंगविंगड बगलेन वलसॆ वच्चुनु, थंचॆ लोका बरशि दूद-साक्रॆवरि मॆळावट् जात्ताति. तान्नि वाड्चॆ बरशि, थंचॆ स्थळिक लोकांक उदर्गति पावचाक अवकाश कोर्नु दिल्लिंति. श्रेयोभिवृद्धि पाव्का जाल्यारि बुद्धि, शिक्षण, चाणाक्षपण, योग्यता, कष्टसहिष्णु गुण, कार्यक्षमता, निष्ठा इत्यादि जाव्का म्हण्चॆ कोळ्नु तस्सलॆ गूण वाड्डोवनु घॆत्तिलॆ सबार सारस्वत लोक स्वातंत्र्य पय्लॆ आनि नंतर सबार उन्नत हुद्दॆ घॆत्तिलॆ आस्स. तांतु कॆलव लोकालॆ नांव सांका म्हळयारि १६५० दाकूनु १७३३ पर्यंत वांचिलॆ दि राम कामत् तांगॆलॆ स्मरण कोर्काचि पड्ता. तांका ईस्ट इंडिया कंपनीचॆ गुर्तु कोर्नु सराप म्हॊणु टंकशाळॆचॆ मुखेल जाव्नु, न्यायांग समिति सदस्य जाव्नु नेमणूकि करताति. तश्शीचि नारायण गणेश चंदावर्कर राष्ट्रीय कांग्रेसाचॆ लाहोर अधिवेशनाचॆ अध्यक्षपण घॆत्लॆ. बॊंबै विश्वविद्यालयाचॆ उपकुलपति जाव्नाश्शिलॆ विठ्ठल चंदावर्कर, संसदीय पटु जालेलॆ हुंडि विष्णु कामत, नाथ पै, रंगनाथ शॆणै, श्रीनिवास मल्य, बि.वैकुंठ बाळिगा, टि.ऎ.पै, दिनकर देसायि हांगॆलॆ पूरा नांव स्वातंत्र्य नंतर आनि राजकीय क्षेत्रांतु कॆद्नायि हुज्वाड्ता आस्ता. स्वातंत्र्य होराटांतु सैत मस्त सारस्वत लोक वांटॊ घॆत्ताति.
- रमाकांत नागेश शानभाग
- त्रिविक्रम बाबा पै. (कुंभापुर सारस्वत सौरभ) आर्यं हांगॆलॆ अवघात लोकार्पण
द्विभाषा साहिति आर्यं काव्यनामाचॆ श्री आर्.ऎम्.शेट्(आर्यं) शिरसि हांगॆलॆ १४चॆ साहित्य कृति “अवघात हाज्जॆ उग्तावण ता. १८-२-२०१४ दिवसु श्री केशवैन् स्मारक सभाभवनांतु चल्लॆ. कार्यक्रम कन्नड साहित्य परिषत्तु शिरसि आनि आर्यप्रकाशन शिरसि संयुक्त आश्तयारि चल्लॆ. उद्घाटक जाव्नु इतिहास संशोधक डा॥ ऎ.कॆ.शास्त्रि आय्यिलॆ. अध्यक्षता श्री मारिकांबा देव्ळाचॆ श्री वि.यु.पटगार आय्यिलॆ. सॊयरॆ जाव्नु पत्रकर्त श्री आशोक हास्यगार, प्राचार्य श्री कॆ.ऎस्.हॊस्मनि आय्यिलॆ. पत्रकर्त श्री कॆ. महेश तान्नि कृति परिचय कोर्नु दिल्लॆ. साहिति श्री आर्.ऎम्. शेट् तान्नि हे संदर्भारि उपस्थित व्हरलीलॆ.
ಕಾಮೆಂಟ್ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ