कांकिक दोनि घरा वाक्कद
सैत्य, कांकि हे पूरा आपयनाशि यवचॆ सॊयरॆ वरि. सान चर्डुंवान आश्शिलॆ घरांतु, आनि पाव्साडि तश्शीचि थंडॆ कालांतु अंतू हाज्जॆ उपटळान कित्लकि आवयि बापयिन राति सगळॆ नीद नाशि काडचॆ आस्स. आनि आश्शिलॆ एक्दोनि चर्डुंवानि कांकिन वळवळ्ताना तांगॆलॆ अंतांतु मिर्सांगॆ पिट्टि कालेल तित्तुलॆ धूखि जात्ता. त्या कारणान चर्डुंवांक बॆग्गि आराम जांवॊ म्हॊणु डाक्ट्रालाग्गि आपोव्नु व्हरचॆ सर्वे सामान्य. थंयि घॆल्ल कूड्लॆ सामान्य सैत्य, कांकिक पवर् फुल् अंटिबयोटिक्स् दित्ताति. ताज्जेन मुखारि खंचे संदर्भारि सान्सान अनारोग्याक तांका अंटिबयोटिक्स् दिवचॆ अनिवार्य जात्ता.
पूडॆ चर्डुंव सान्न आसताना आम्मा शुंठि कषायु, मीर्याकणा कषायु कोर्नु दित्ताश्शिलि. दोन-तीन दिवसान सैत्य, कांकि गप्-चिप् जात्ताश्शिलॆ. आजि हर्येक व्यापारि दृष्टीन पळैचा वॊच्चुनु सान्सान अनारोग्याक हजारो भरि दुड्डु खर्चुका पळ्ळा. तस्सालॆ वेळ्यारि आमगेलॆ म्हालगड्यानि करता आश्शिलॆ प्रथमोपचार एक्दोनि दिवसु कोर्नु मागिरि डाक्ट्रालाग्गि वच्चॆ चांग म्हॊणु मगेलॆ अभिप्रायु. आन्नेक विषयु म्हळ्यारि सानशि तापु आय्लॆ म्हॊणु कळ्ळ कूड्लॆ मुखारि च्हड जाव्कॆ नाक्का, काम - कार्याक त्रास जात्ता म्हॊणु आम्मि डाक्ट्रालाग्गि धाव्नु वत्ताति. पॆंटांतु कित्लकि डाक्टर्स् कूड्लॆ रगत, मूत टॆस्टाक बरोव्नु दित्ताति. हांवॆ आय्कलि म्हणकॆ खंचॆ तापु ऎव्वॊ, तीनि ताकूनु पांच दिवस पर्यंत कस्सलॆ टॆस्ट कॆल्यारिचि त्या कस्सलॆ इन्फॆक्षन् म्हॊणु कळ्ना खंयि. त्या कारणान अश्शि सैत्य, कांकि आय्यिल तॆद्दना एक्दोनि दिवसु घरा वाक्कद कोर्नु पळोव्नु घॆवचॆ चूकि जायसना न्हंहिवे?
शुंठि कषायु
जाव्का जालेलॆ सामानु : शुंठि(सुक्किलॆ) - सान चूरु. मीर्या कण, जीरॆं, कॊत्तंबरि बी - ऎक्केक चमचॊ. मीट - थॊडॆचि. चूर गोड. खडे साक्कर(तांब्डॆ) - जाव्का जाल्यारि. आनि लिंबिया रोसु.
कॊरचॆ विधान : सुक्किलॆ शुंठि चांग कोर्नु पुस्सुनु दाड्डॊनु दवोर्नु घॆय्याति. मीर्याकण, जीरॆं, कॊत्तंबरि बी विंगविंगड जाव्नु बाज्जॊनु घॆय्याति. ताक्का दाड्डोनु घॆत्तिलॆ शुंठि घाल्नु रगडेंतु घाल्नु पूरा चांग जाव्नु पुड्डि जावचॆ वरि दाड्डॊनु घॆय्याति. रगडॊ नातलीरि मिक्सिंतु घाल्नु घॆतल्यारि अड्डि ना. अश्शि तयार कोर्नु घेव्नु दवरूनु घॆतलीलॆ हे पुड्डि एक वारॆं रिगनाश्शिलॆ गाजा बाट्लॆंतु घाल्नु दवरूनु घॆय्याति. आनि कॆद्नतरि वापर्चाक जात्ता.
हाज्जॆ कषाय करतास्तना ग्यासा वयरि एक लोटॊ तित्तुलॆ उद्दाक दवरूनु उदकाक कतकत यत्तना लिंबिया रोसु, मीट, गॊड्डा पुड्डि, एक्चूरु गोडकाष्ट आनि तयार कोर्नु बाट्लॆंतु घाल्नु दवरूनु घॆत्तिलॆ शुंठि पुड्डि ह्या पूरा घाल्नु दा-पंद्र मिनिट चांग कोर्नु कत्कत हाडेया. गॊडशॆ जाव्का जाल्यारि कत्कतॊ यत्तना तांबडॆ खडॆं साक्कर घाल्येत. तॊग्गु देवोनु गाळ्सुनु, चिक्कॆ हून आश्शिल तॆदनांयि दूद घाल्नु, जांवॊ घालनाशि दिवसाक दोन्पटि पित्ता यय्या. तीन दिवसु वरंत पिल्यारि सैत्य, कांकि ऊणॆ जात्ता. उत्तर कर्नाटकांतु हाक्का ‘आल्ला काडॆ म्हॊणु आपयताति.
कांकि यत्ता आसताना राति जालेल तश्शी कांकि, ताळॆ दूखि च्हड जात्ता घॆलयारि गळेक एक बाटवॆल् जांवॊ काटन् आंव्गलॆ सुत्तॊनु घॆतल्यारि सैत कॆलव पंता कांकि यवचॆ ऊणॆ जात्ता.
चर्डुवांक कांकि आय्यिलॆ वेळ्यारि प्रति दिवसु सक्काणिपूडॆ बॆच्चगाश्शिलॆ उदकाक थॊडॆ म्होवु घाल्नु थॊडॆ वेळु निरंतर जाव्नु पिवैका. चर्डुंव हे मस्त संतोषान पित्ताति आनि कांकि सैत हाज्जेन बॆग्गि गूण जात्ता. चर्डुंव मात्र न्हंहि खंचॆ वयाचान मोवा त्हूप वापर्येत. मस्त लोक मोवात्हूप मस्त उष्ण म्हॊणु ताक्का दूर दवरताति. एक अळ्तॆ प्रकार घॆवचॆ निमित्तान खंडित उष्ण जायना. न्हंहिसि आयुर्वेदांतु मोवा तूप्पाक विशेष स्थान आस्स. मोवात्हूप रगत शुद्ध करता आनि शरीराचॆ रोग निरोधक शक्तिथांयि च्हड जावचॆ वरि करता. खालि मोवा त्हूप घॆवचाक जायनात्तिल्यान कृष्ण तुळ्सि रोसु आनि मोवात्हूप मॆळोवनु पिव्येत.
कांदॊ, लॊसोणि, आनि मीर्याकणा पिट्टि मॆळोवनु खाल्यारिचि कांकि आनि सैत्य राबता. चिक्क तीक जाव्नु कोर्नु खावका. खावचॆ भित्तरि दोळॆंतु, नांकांतु पूरा बरपूर उद्दाक यव्का.
सैत्य, कांकि, तापु आय्यिल तॆद्दना शरीराक जालेलॆ तित्लॆ विश्रांति दिय्याति. शाळुद्दाक, कोल्डड्रिंक्स्, तॆल्कट् खाव्नाक्काति. मस्त दूळ्यांतु, वात्तांतु, पाव्सांतु वच्चुनाक्काति. ऐस्क्रीं, जंक्फुड्स् इत्यादि मस्त खाव्चॆ ताकूनु कॆलव आतंककारि रोग यवचॆ फाव आस्स म्हॊणु वैद्य विज्ञान म्हणता. वाक्दा पशि मुंजाग्रत चांग न्हंहिवे?
- Argodu Suresh Shenoy
*
***
ಕಾಮೆಂಟ್ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ