“हार्ट् ऍट्याक् थॊडॆ माहिति

मनुष्यु हो प्रकृतीचॆ एक वांटॊ. रूखु, जाड, नंयि, समुद्र, गुड्डॊ, वारॆ, उज्जॆ वरी तोवयि एक वांटॊ. जाल्यारि उरलेलॆ सर्व वस्तु पशि तॊं उन्नत ज्ञान, नागरिकता आस्स कोर्नु घेव्नास्स व्हयि. जाल्यारि आपणालॆ हे गरीमॆक सम जाव्नु तॊं आस्वॆ? म्हॊणु प्रश्नॆ घालेल तॆद्दना ‘ना.. म्हणचॆ निरासेचि आमका मॆळचॆ जवाब. जाल्यारि  मनुष्यु आप्पण हे निसर्गाचॆ एक वांटॊ म्हणचॆ विसॊरूनु, निसर्गांतु आश्शिलॆ पूरा आप्णा खात्तिरि आस्सुचॆ म्हॊणु समजूनु प्रकृति, परिसर नाश करता आस्स. प्रकृतींतु आस्सुचॆ विंगड सर्व जड वस्तु, मूक जीवि, प्रकृति नियमु आजि थांयि पालन करता आसलेरि ज्ञान, उल्लणि, विवेक आस्सुचॆ मनुष्यु तांका आदर्श जाव्नास्सुचॆ सोड्नु आपणालॆ सूख-भोगा खात्तिरि त्या प्रकृति नियमु मॊडचांतु मग्न जाव्नु आस्स. आनि निसर्ग चक्र तुंटोनु  घाल्नु आपणालॆ मन आनि शरीरा वय्रि वाय्ट परिणामु तांडूनु घॆत्ता आस्स. परिसर मालिन्य, प्रकृति विकोप, जीववैविध्याचॆ नाश अश्शी पट्टि कर्ता घॆलियारि ताक्का अंत्य म्हॊणु ना. तांतु प्रकृति नाशान डैरॆक्ट् जाव्नु मनुष्या वय्रि परिणामु पॊडचॆ एक विधान म्हळयारि अनारोग्य. अनारोग्य मस्त नमून्यान आसलेरिचि प्रति वर्ष सप्टंबर् २९ तारीखॆक “विश्व हृदय दिवस म्हॊणु आचरण करताति. त्या खात्तिरि “हार्ट् ऍट्याका खात्तिरि थॊडॆ माहिति कोर्नु घॆव्या.
आमगेलॆ हार्टाचॆ वजन सुमार २५० दाकूनु ३०० ग्रां तित्तुलॆ आस्ता. आनि प्रति निमिषाक सुमार ७२ पंत हार्ट् बडोवनु घॆत्ता. म्हळयारि एक दिवसाक सुमार १,०३,६८० पंता बडोनु घेव्नु प्रति दिवसु सात दाकूनु आठ हजार लीटर् तित्लॆ रगत् पंप् कर्ता. आनि सुमार सत्तर वर्षाचॆ एक मनुष्यालॆ जीवमानांतु सुमार १५ कोटि लीटर् रगत च्हॊक कर्ता म्हळिलॆ तॆद्दना ताज्जॆ कार्यक्षमतॆ कित्लॆ आस्सुचाक पुरॊ म्हॊणु तुम्मी यवजिया! आम्मि निसर्गाक विरुद्ध जाव्नु घॆलयारिचि आमगेलॆ शरीरा भित्तवैलॆ अंगांग प्रकृतिचान निर्मित जालेलॆ निमित्त, त्या प्रकृति विरुद्ध जाव्नु वच्चेक शक्य ना. ताक्का बरपूर आहार मॆळील कूड्लॆ जालील्ना. मॆळीलॆ आहार प्रकृति सहज जाव्नु जिरका जालेलॆ अत्यगत्य आस्ता. जाल्यारि आयचॆ आमगेलॆ जीवन क्रमान त्या असाध्य जाल्या. ताज्ज वाय्ट परिणामानि जिरचॆ व्यवस्थॆ वय्रि अपार ऒत्तड पोड्नु  हाक्का हार्ट्, किड्नि, लिवर् इत्यादि अंग बॆग्गि प्रतिक्रिया दाखयता.  आनि ताज्जेन आम्मि न्हंहि नात्तिलॆ कंटाळेंतु शिर्‍कूनु पडताति. हर्दॆ वय्रि परिणामु जावचाक मूल कारण म्हळयारि आयचॆ लोक आधुनिक जीवन क्रमाक हॊंदूनु घॆतलींति. अति भोग लालसेन त्या जाव्का, ह्या जाव्का म्हणचॆ हपाहपिक पोणु नाक्क नात्तिलॆ ऒत्तडांतु शिर्‍कूनु पडताति. जिब्बॆ रूचिक पोणु परिसर आनि संदर्भाक संबंध नात्तिलॆ आहार-विहारा ताकूनु आपणालॆ शरीराक लुक्सान कोर्नु घॆत्ताति. आनि वैज्ञानिक आविष्कारानि आय्यिलॆ यंत्र, करॆंटा वय्रि अति अवलंभित जाव्नु मिषन्ना वरि चटुवटिकॆ रहित जीवन चलैता आस्सति. हाज्ज पूरा फलचि आमगेलॆ हार्टा वयरि च्हड वजन पडता आस्स. ताज्जेन हार्ट् अवधिपूर्व निष्कीय जात्ता आस्स, नांवॆ अनारोग्याक पोणु मरण पावचॆ उड्गिरॆ हाणु दित्ता अस्स.
तुम्का गॊत्तास्सकि नांकि हिंदूस्तानांतु अत्यधिक म्हळयारि ऒट्टु मरणांतु कालंश तित्लॆ हार्ट् संबंधि रोगान घड्त खंयि. म्हळ्यारि सुमार ३५ लाक् लोक हार्ट् डिसीसान मर्‍ताति. आनि विश्वाद्यंत ल्याक घॆतलीरि हे अंकडॊ एक कोटि पशि च्हड खंयि. पॆंटांतु अश्शि मर्‍तल्यालॆ अंकडॊ ३२.८ पर्सॆंट् आसलेरि खेडॆंतु २२.९ पर्सॆंट् आस्स खंयि. आनि दक्षिण भारतांतु हर्दॆ संबंधि रोगाक शिर्‍कूचॆ लोकालॆ प्रमाण २५ % आस्स खंयि. वैद्य लोकानि हृदयाघाताक पट्टि कॊरचॆ पांच सरळ कारण म्हळयारि बि.पि. गोड मूत, कॊलॆस्ट्राल्, च्हड वजन, आनि अतियासॆ खंयि. पयलॆ ५०-६० वर्षा नंतर यत्तास्सुचॆ हार्ट् डिसीस् आत्त ४० भित्तरि यवचाक लागला. आनि पयलॆ चर्डुंव आवयि-बापयिक हार्ट् चॆकप्पाक आपोनु व्हरताश्शिलॆ. जाल्यारि आवयि-बापयिन चर्डुवांक हार्ट् चॆक्कप्पाक आपोव्नु व्हरका जालेलॆ परिस्थिति आत्त आयला. हृदयाघाता पयलॆ दार्‍लमन्शांक आनि बाय्लमन्शांक विंग विंग नमून्या रोग लक्षण दॆक्कु पड्ता खंयि. आनि रात्तिचॆ १ गंट्या नंतर सक्काणि पूडॆ ५ गंट्या भित्तरि हृदयाघात जालेलॆ लोकानि वांचॆ मस्त अपरूप खंयि.
त्या कारणान आम्मि आजि दाकूनु पूणि प्रकृति सहज जाव्नु वांचेक प्रयत्न कोर्‍या. चडुवटिकेचॆ जीवन चलोव्या. दैहिक व्यायामु, योगासन नांवॆ वाकिंग् पूणि कॊरका. रात्तिक मस्त तॊडॊवु जाव्नु  जव्चॆ आनि निच्चॆ, रॆडि फुड् खावचॆ, चर्डुवांक मस्त ऐस्‌क्रीं, चिप्स् आदि तॆल्कट् खाव्चेक दिव्चॆ ऊणे करा. त्या त्या कालांतु मॆळचॆ तरकारि, फळ च्हड च्हड खाय्याति. दिवसांतु थॊडॆ काळ आराम कॊरचाक वेळु दवरूनु घॆय्याति. मांसाहार सोडांति. दिवसाक ३-४ लीटर् उद्दाक पिवचाक विसोर्‌नाक्काति. चिक्कॆ मुंजाग्रता, आहारांतु नियंत्रण, चटुवटुकेचॆ जीवन हाज्जेन मस्त प्रमाणान हृदयाघाता ताकूनु चुक्कुनु घॆव्येत. तुम्मि एक्पंत कितयाक प्रयत्न कॊरचाक नज्ज.?